NAWOORD
tl_dr: studeren is bijzaak en geen doel op zich, zoek eerst naar welke bijdrage je wilt gaan leveren aan de planeet, ga dan dat leren wat daar voor nodig is. Ervaar je stress? Krik je zelfvertrouwen op. Bepaal wat prioriteit heeft in je leven.
Zou ik met 1 jaar werktuigbouw en 6 jaar bedrijfskunde studeren plus 10 jaar HBO docent ( Docent van het Jaar in 2018 en nu met sabbatical) de persoon met de meeste onderwijservaring zijn geweest bij de VICE bijeenkomst in Pakhuis de Zwijger met als onderwerp: “Is studeren nog de moeite waard?“.
Wat zou ik hebben bijdragen aan deze avond als ik als een soort Jerry Springer het laatste woord had gekregen, voordat de hilarische host (‘het lijkt wel een toneelstuk’) de avond afsloot? Ik werd uitgenodigd door een oud student van mij, die nu stage loopt bij VICE. Daar ben ik haar heel dankbaar voor. Er was gratis bier. Al ben ik gestopt met alcohol nu ik weet dat iedere hoeveelheid alcohol slecht voor je is. Ik kwam samen met Ari en Eva te laat. Het begin heb ik hierdoor gemist. De opkomst was goed. Ik heb vier gasten gezien. Een echte studentikoze student, een geniale journalist zonder diploma, een ultra fitte topsportstudente (sprinter), een scherpe moslima die nog nooit een kater heeft gehad en een boy met een eigen fashionmerk en een kantoor op de Singel. Er waren geen docenten of andere gasten die werken in het onderwijs. Zouden die niks zinnigs te zeggen hebben over dit onderwerp? Of zijn ze niet cool genoeg voor op een VICE podium? Kan je ook een bijeenkomst over opvoeden houden met alleen kinderen?
Als ik het als een Jerry Spinger had mogen afsluiten dan had ik het volgende gezegd:
Het huidige hogere onderwijs is totaal achterhaald. Gelukkig is studeren bijzaak. Het belangrijkste is namelijk om er achter te komen waar jij, nadat je dood bent, om herinnerd wil worden. Daar bedoel ik mee: waar wil jij, dat de planeet je later na je dood, dankbaar voor is. Dat is de kernvraag, waar ik na 41 jaar achter ben gekomen. Dit wist ik niet toen ik jong was. Ik had wel graag willen weten dat dit de kernvraag is toen ik jong was, maar niemand liet mij dit ooit inzien.
Dus vergeet even studeren. Geef deze kernvraag de hoogste prioriteit. Dus doe whatever je denkt dat nodig is om er achter te komen wat jij wilt gaan bijdragen aan de planeet. Zoek je dus helemaal te pletter. Ga kijken overal op de planeet. Praat met zoveel als mogelijk mensen. Ga kijken bij zoveel als nodig studies. Heb baantjes bij zoveel als nodig plekken. Verdiep je in van alles. Kijk sowieso de Netflix serie Cosmos. Leer hiervan de basis van wat wetenschap is en op welke planeet je leeft. Probeer naast jezelf de wereld beter te begrijpen.
Pas zodra je weet wat jij later op je grafsteen wilt hebben staan, wat jij hier komt doen op deze planeet, begin dan pas met dat te leren wat nodig is om dat te bereiken. Dat kan in een school, op dezelfde manier als 100 jaar geleden. Of leer online, wat meer iets is uit het jaar 2018. Maar je kunt ook leren van een mentor, iemand met veel ervaring. Leren kan op heel veel manieren. Hoe je leert maakt niet uit. Als je maar leert. En als je maar gemotiveerd bent. Dus weet waarom je iets wilt leren. Motivatie is de nieuwe intelligentie. En je merkt zelf direct wanneer je ergens niks leert. Of als je geen idee hebt waarom je iets leert. Denk verder vooral niet aan diplomas. Leren is niet een diploma halen. Diploma’s zijn bijzaak en totaal overrated. En diploma’s kan je maar op 1 manier halen. En alleen de overheid bepaalt waar en hoe. En dat doen ze buitengewoon slecht. Los daarvan: niemand zet zijn diploma’s op zijn grafsteen. En de planeet boeit diploma’s ook niet, maar wel dat je leert en wat je daar mee gaat doen.
Er werd ook veel gepraat over stress. Maar leren is in zelf niet stressvol. Leren is wat het is: leerzaam. Leren kost tijd en energie, zeker als je ouder wordt. Leren kun je ook leren. En het vraagt discipline, doorzettingsvermogen en grit (vastberadenheid). Maar de vruchten die je plukt van leren zijn heerlijk zoet. Nadat je iets hebt geleerd voel je je heerlijk. Leren zelf is no way stressvol. Maar iedereen leert wel in zijn eigen tempo. Stressvol is dus wel: leren in volle klassen, volgens roosters met tussenuren en met examen & deadlines. Maar dit is slechts een verouderde vorm die we studeren noemen, maar die zaken hebben in de kern niks met leren te maken heeft. Als je zelf, omdat je niks anders kent of gewend bent en je omgeving ook niet, toch voor deze vorm van leren hebt gekozen. Terwijl je óók nog niet weet waar je het allemaal voor doet. En je vervolgens daarnaast nog veel andere dingen wilt doet. Zoals afspreken, werken, social media, familie, uitgaan, winkelen, sporten, drank & drugs gebruiken, etc.. Dan geeft dat mega veel stress, waar jezelf voor hebt gekozen. Want je zet je prioriteiten niet goed. En on top of that: je twijfelt waarschijnlijk ook nog eens (te)veel aan jezelf. Je bent zeer waarschijnlijk onzeker, zeker als je een beetje slim bent ga je al snel aan alles twijfelen. En als er iets is wat stress veroorzaakt, dan is het wel een gebrek aan zelfvertrouwen. Een negatief zelfbeeld is super stressvol. Stress is een meer dan succes een keuze.
Maar dat is ook niet zo gek. Want als je jong bent dan is het ook zeer waarschijnlijk dat je je eigen talent niet goed voor ogen hebt. Je weet niet op wat van jezelf je kunt vertrouwen. Maar ik zie dat als docent steeds sneller bij mijn studenten. Terwijl ik hier per student amper de tijd voor krijg om dit te kunnen bepalen. Wat mijn eigen talent is, vind ik ook veel moeilijker te bepalen, en daar heb ik al 41 jaar de tijd voor, maar ik zie het nu wel scherper dan 20 jaar geleden. Talent is hiermee eigenlijk net als cultuur. Je leert je eigen cultuur pas goed kennen als je een tijdje weggaat uit Nederland. Maar hoe ga je in hemelsnaam een tijdje goed weg uit je eigen lichaam, zodat je een veel betere kijk kunt krijgen op wie je bent en wat je talent is, waar je echt op kunt vertrouwen? Waarvan jezelf weet, dat je er met kop en schouders boven anderen mee uitsteekt? Hier heb je hulp bij nodig, van iemand met veel ervaring hierbij. Ik help mijn eigen studenten met niets liever.
En vergeet dus niet: als je niet weet wie je bent, of wat je talent is. En je weet ook niet wat je hier komt doen op deze planeet en welke bijdrage je er aan wilt leveren, dan weet je je waarschijnlijk ook geen houding te geven. En wat je elke dag nu wel of niet moet doen. En met wie je nu wel of niet moet afspreken, wat je nu wel of niet aan moet en of je nog wel of niet een laatste drankje moet gaan drinken en nog een burgertje moet gaan eten bij de Mac. Je hebt geen richting. En vooral die twijfels, plus leren in een leerfabriek waarbij je leert in andermans tempo, die veroorzaken die enorme stress. Maar leren zelf is echt niet stressvol.
Verder kan ik je een ding verzekeren: ook jij hebt talent. En als je net als een kind nieuwsgierig durft te zijn, actief op onderzoek uitgaat, ook naar jezelf, niet bang bent en vertrouwen hebt in je eigen toekomst, dan ga ook jij echt iets vinden waar de planeet je later dankbaar voor gaat zijn. Denk daarbij dus vooral niet teveel aan jezelf. Want dan kom je er nooit achter. Je bent bovendien 1 van de nu 7.6 miljard. Wees niet egocentrisch, decadent en ijdel. Denk aan hoe je deze groep van 7.6 miljard een stap verder kunt helpen. En niet puur aan je eigen belang. Daar heeft uiteindelijk niemand wat aan. Denk ook niet aan wat je ouders of je vrienden van je verwachten. Denk vooral aan de planeet. En wees nieuwsgierig. Onderzoek en ontdek. Leer jezelf kennen. Zorg ook goed voor je lichaam en geest. Je hebt er maar 1 van. Net als van de planeet. Vraag vooral ook aan anderen hoe ze je zien. Steek hier echt heel veel energie in. Sport hiervoor om het vol te houden. Begin met lopen. En begin echt in jezelf te geloven. Omarm de wetenschap. En dan zal het licht aan gaan. Dan volgt er een soort oerknal. En dan weet je ook waar je meer over wilt leren en wat je wilt gaan bestuderen. En welke manier van leren het beste bij je past. Want dan heb je, al is het maar voor even, je plek gevonden, in de Cosmos.
ps. pas op met cafeïne, dat veroorzaakt ook veel stress en een enorme tunnelvisie. Start pas met koffie drinken als je helder ziet wat je plan is. Of drink helemaal geen cafeïne. Dat is misschien wel zo natuurlijk.