lama

Ongeveer 20.000 mensen hebben Tenzin Gyatso a.k.a. de 14de dalai lama in Ahoy bezocht waaronder ik en mijn moeder. Hij gaf een prima ‘optreden’, maakte af en toe grapjes, sprak soms lang Tibetaans (waar ik echt helemaal niks van versta, zelfs als ik er echt aandachtig naar luister). En nadat de lama stopte met praten had de tolk de gods onmogelijke taak om dit te vertalen. Waar de tolk zelf ook om moest lachen en daardoor Ahoy ook. Waarna de lama naar zijn eigen tolk luisterde om hem als een baas, in de rede te vallen, aan te vullen of te verbeteren. Want hij verstaat en spreekt zelf ook engels. Het idee dat een bijna vol Ahoy, minuten lang stil zit te luisteren naar een taal die waarschijnlijk door de meeste bezoekers niet begrepen werd, vind ik fascinerend. Als docent weet ik dat maar 5% van wat ik zeg blijft hangen van een hoorcollege. Van dit college was dit 0% en dat is dus eigenlijk maar een klein verschil en blijkt dus ook amper iets uit te maken. Iets overbrengen door iets aan iemand te vertellen blijft weinig effectief, en hier was dit Ahoy college ook weer een mooie demonstratie van. Alles hier terug te kijken.

Daarom ook van deze 2.5 uur durende les slechts zes (maar wel hele waardevolle) notities:

– fundamental ignorance is an distorted state of mind
– understand the nature of reality by investigating and reasoning
– confidence is grounded in wisdom
– form is empty
– nothing is what it seems
– de lama ontwikkeld samen met Emory university een secular ethics curriculum

Prachtig hoe deze lessen goed samen gaan lijken te gaan met wetenschap, zoals ook besproken in Cosmos. Het boeddhisme lijkt je ook vooral te willen aansporen om op zoek te gaan naar kennis en begrip van de werkelijkheid, om niet blind in iets te geloven maar om nieuwsgierig te zijn, te ontdekken en om op zoek te gaan naar de waarheid. En je daarbij bewust te zijn van dat niets lijkt wat het is, dus dat je eigen waarneming bol staat van percepties en vooringenomenheid. Uit eerdere video’s die ik van de lama zag leerde ik al over zijn band met de wetenschap. En ook nu noemde hij weer het curriculum dat hij aan het ontwikkelen is over seculiere ethiek samen met de Emory Universiteit in Atlanta waaraan ook Frans de Waal verbonden is, die met zijn mensapen zo prachtig laat zien dat ethiek en moraliteit niet puur iets voor mensen is maar ook bij primaten lijkt voor te komen. Dus aangeboren en heel natuurlijk, en daarmee niet verbonden aan cultuur of religie. Zo divers als culturen en religies zijn, zo hebben ze hun roots in hetzelfde, de menselijke natuur. En wij bestaan vervolgens weer uit exact dat waar de kosmos uit bestaat in exact dezelfde verhoudingen.

Per saldo was voor mij de komst van deze 20.000 mensen naar Ahoy meer bijzonder dan die van de dalai lama zelf. Deze bezoekers zien is wat de livestream je niet kan bieden. Ik zag mensen die hem leken te vereren, en die zich ook sterk met hem lijken te identificeren, zelfde kapsel, zelfde kleding. Ik zag ook angst en onzekerheid, en de hoop op iemand die richting geeft en rust. Al is het juist zo mooi aan de Boeddhistische filosofie dat het de bal juist direct weer terugkaatst: zoek de richting en de rust bij jezelf, in je eigen lichaam en hoofd. Dat de dalai lama daarom ook gewoon zichzelf kan zijn op het podium past goed. Zo geeft hij het eerlijk en giechelend toe als hij even zijn tekst vergeten is. Maar het lijkt toch iets enorm menselijks te zijn: het opkijken naar iets, en daarmee het verwachten van hulp en verlichting van bovenaf, eerder dan er zelf van overtuigd te zijn ergens iets aan te kunnen doen of om zelf voor verlichting te kunnen zorgen. Alsof we van nature denken iemand nodig te hebben om in beweging te komen. Of zou dit een evolutionaire functie hebben, om het risico te vermijden om de eerste te zijn, wat alle risico’s van dien? Het kennen van wie je bent, en het geloven in jezelf, dat lijkt toch moeilijker en veel minder voor de handliggend dan geloven in iemand die je op een podium voor je kunt zien of zelfs naar op kunt kijken. Je kan jezelf lastig zien. Terwijl juist ook de les is, ken jezelf en je zult je zekerder voelen.

Terwijl een ding toch echt zeker is: je kunt alleen zelf duurzaam veranderen en in actie komen, waarbij het niet waarschijnlijk is dat iemand je daarbij gaat helpen. En al helemaal niet iemand ergens hogerop, die daar niets meer mee te winnen heeft. Een mega spiegel was als podium achtergrond daarom misschien ook een goed idee geweest in plaats van een oranje gordijn. Ook zou het een idee zou om Cosmos aan dit publiek te laten zien of expliciet aan te bevelen. Van dit publiek is te verwachten dat ze openstaan voor de wetenschap en openstaan voor het idee om in actie te komen om, in de woorden van de dalai lama zelf: ‘our Blue Planet’, te redden van opwarming door een toename van CO2 in de atmosfeer.

In het kader van de wetenschap leek het me een goed idee om te gaan lunchen in de Erasmus universiteit, waar ik zelf ben afgestudeerd. De grotendeels verbouwde campus kwam decadent op mij over. Met veel internationale studenten (die veel meer collegegeld betalen dan Nederlandse studenten en hierdoor meer welkom zijn dan Nederlandse studenten?) die in de campus Starbucks frappuccino’s drinken en met Macs in de zon zitten series te kijken en Facebook lopen te checken, in een kantine waar ik voor 9 euro een lunch kocht voor een gado gado met een fanta. Studeren aan de Erasmus kwam op mij over als nu meer dan ooit voor de elite, voor studenten die hier het geld voor krijgen of voor lenen. Om hiermee vooral de universiteit als instituut zelf in stand te houden. Iets waar ik vanochtend nog dit artikel over las.

Zorgelijk vind ik ook dat er zoveel geld gestoken lijkt te zijn in bijzaken als kantines, parkeergarages en parken. Terwijl het onderwijs en het diploma na 20 jaar nog vrijwel exact hetzelfde lijkt te zijn gebleven: colleges, tentamens + groepsopdrachten.  Terwijl het hele idee van eerst full-time studeren, en daarna pas gaan werken, in een zo snel veranderende wereld, dat je nooit na 4 jaar studeren klaar kan zijn met leren, op mij toch steeds meer als achterhaald en decadent overkomt. En ook didactisch en pedagogisch niet slim. Ik denk dat jongeren er veel baat bij zouden hebben om niet eerst in een aquarium te leren zwemmen en na wat korte excursies (stages) na 4 jaar ineens in de zee te worden uitgezet, die ze amper hebben leren kennen. Nooit hebben deze full-time studenten geleerd hoe werken, geld verdienen en leren met elkaar gecombineerd kan worden. Maar het wordt straks wel van ze verwacht. Wat er wel is geleerd is dat je als je leert, dat je dan kunt lenen, of dat je dan geld krijgt van ouders of beurzen. Maar dat zal in de beroepspraktijk na de studie echt amper nog gaan voorkomen. Zelden zal iemand je nog gaan betalen of geld lenen om iets nieuws te leren. Maar wie gaat dat deze studenten vertellen, op een universiteit die baat heeft bij het laten zoals het is?